Veranderen

Wij mensen kunnen nogal eens angst hebben dat we veranderen. Neem Hannie*, een vrouw met depressieve klachten die overweegt medicatie te gebruiken: ‘verandert mijn persoonlijkheid dan niet door de antidepressiva?’ Of Harry*, die in therapie wil werken aan zijn woede uitbarstingen: ‘verlies ik dan niet mezelf, als ik woede ga beheersen?’ Ik heb de vraag soms ook gehoord als het ging om bekering of overgave aan God: ‘als ik Hem in mijn leven toelaat, word ik dan minder mezelf?’

Angst kan belemmeren om verandering aan te gaan. Dát de angst er is, is logisch en niet erg – als het maar niet weerhoudt van vooruitgang. Angst gaat altijd hand-in-hand met verlangen; angst om te veranderen is er alleen omdat er blijkbaar verlangen is om jezelf te zijn – of de wil om jezelf te worden. Net als in de gelijkenis van ‘de verloren zoon’ - daar vindt het keerpunt in zijn verhaal plaats als er staat: ‘en hij kwam tot zichzelf’. Al zijn zintuigen werden weer geactiveerd, hij werd bewust van wie hij was en wat hij echt wilde. Mét angstige gedachten ging hij weer richting huis – maar hij ging.

Aan het begin van de 16e eeuw vervaardigde Michelangelo zijn imposante beeldhouwwerk van de Bijbelse figuur David. Hij had een groot blok marmer en stelde zich voor dat daarin een gevecht plaatsvond tussen het steen en het beeld dat erin besloten lag. De schone taak van de kunstenaar was om David te helpen zich te ontdoen van het overtollige marmer. Vergelijkbaar is er ook voor ons de taak, ons door de ballast en symptomen van ons leven heen te worstelen. En al doende tevoorschijn te komen, te worden zoals God ons heeft bedoeld. Hoe doe je dat? Misschien met beitelende hulp van buitenaf; maar vooral door te gaan voelen wat je innerlijk beweegt.

Voor een depressief iemand zoals Hannie houdt dit in: ga je boosheid voelen. Mensen die last van angsten hebben – houd op de angst te vermijden, durf het te voelen en verdragen en benoemen. En dan minstens zo belangrijk: ga na wat je verlangens zijn, en doe daar wat mee.

Veranderen is eng. Als je uit angst probeert je oude vertrouwde zelf vast te houden, heb je kans jezelf te verliezen. Maar als je waagt om los te gaan laten wat niet écht bij je leven hoort en te gaan voelen wat je écht wilt, dan wordt je meer het beeldhouwwerk zoals God je volgens Zijn blauwdruk heeft bedoeld.

( * de namen in deze blog zijn uiteraard verzonnen)